Het lot

In onze berichten tot nu toe klonk vooral de vrolijkheid, het avontuur en de verbazing over de mooie dingen van dit land door. Maar natuurlijk wordt je dagelijks ook met je neus op de feiten gedrukt. Een paar voorbeelden.

In de stad (Fortaleza, maar dat geld voor elke miljoenenstad in brazilie) is het onvoorstelbaar hoe dicht de uitersten (armoede en rijkdom) bij elkaar samenleven. Hier aan de boulevard bijvoorbeeld barst het van de hoge torens met voor braziliaanse begrippen peperdure appartementen. Daar wonen buitenlanders die wat centen over hebben en hun pensioen hier willen doormaken maar ook veel rijke brazilianen uit het zuiden die hier vanwege het klimaat, de vriendelijkheid van de mensen en de prachtige stranden graag op vakantie gaan. Nog geen 50 meter verderop leven hele gezinnen tussen de vissersbootjes in krotjes op het strand. Ze leven van wat visvangst, het repareren van bootjes, de verkoop van wat kokosnoten en meer van dat soort dingen. Nog geen 50 meter achter de hoogbouw staan al de eerste bouwvallen en zijn er al buurtjes waar je 's avonds als buitenlander beter niet over straat kunt gaan. Overdag en ´s avonds leeft dat hier allemaal door elkaar heen. Je zit hier samen met de rijkere tak uit brazilie uitgebreid te eten en een paar meter verderop verdient een dakloze wat geld door toezicht te houden op de geparkeerde auto´s. Hij let erop dat er in de auto´s niet ingebroken wordt, als je aan komt rijden dan heeft hij al een vrij plekje voor je gevonden en bij het wegrijden houd hij het aankomend verkeer tegen zodat je makkelijk kunt wegrijden. Terwijl je zit te eten komt een jonge, vermoeid ogende vrouw voorbij met een zware kar achter zich aan vol met troep dat ze van de straat heeft opgeraapt en naast die kar lopen drie magere en in vodden gekleedde kindertjes. In het begin vergaat je direct je eetlust.

Als je hier auto rijd en voor een stoplicht moet stoppen wordt je regelmatig geconfronteerd met invalide mensen. Voor hen is bedelen de enige mogelijkheid om te overleven want voorzieningen voor invaliden kennen ze hier nauwelijks. Brazilianen hebben in hun auto altijd een plekje voor wat kleingeld. Regelmatig zie je het raampje van de auto open gaan en wordt er wat geld gegeven want iedereen is hier begaan met hun lot. Zo ook het lot van veel oude mensen die niet onderhouden (kunnen) worden door hun kinderen. Het beetje geld dat ze maandelijks krijgen is niet voldoende om de huur van hun woninkje te kunnen betalen laat staan dat er geld voor eten over is.

Het is hier heel normaal dat als je gaat uit eten en er eten overblijft, je dat laat inpakken en het weggeeft. In elk restaurant (hoe chique ook) kun je hier vragen om het eten te verpakken in een quentinho (quente = heet, dus een soort warmhoudbakje van alu-folie). Ze verpakken het dan keurig en zo´n pakketje kun je dan geven aan kinderen of ouderen in de buurt. Wat je dan bijna altijd ziet is dat ze ermee naar hun familie of vriendjes lopen en een groepje (al gauw een man of 5) samen uit zo´n bakje zitten eten.

Als je buiten zit te eten komen er regelmatig kinderen naar je toe. Ze blijven op gepaste afstand (want op het terras mogen ze niet komen) en vragen meestal heel vriendelijk of ze het restant mogen hebben. Mensen knikken dan vriendelijk ja en verderop wachten ze rustig af om het bakje in ontvangst te nemen. Buiten de stad op de stranden gebeurd het regelmatig dat je kinderen aan je tafel laat aanschuiven. Met wat extra borden en bestek en een flesje cola zitten ze dan met vriendjes en vriendinnetjes de restantjes op te peuzelen. Voor hen een klein feestje, voor ons een glimlach met een paar dikke tranen.

Je leert hier wat het woord ´lot´ nou eigenlijk echt betekend. Je leert hier hoe mensen in staat zijn om zich te berusten in hun lot. Mensen zijn begaan met elkaars lot. Er is vreselijk veel jaloesie, maar mensen leven met elkaar en voor elkaar en nemen altijd de tijd voor elkaar. Je ervaart hoe ze kracht putten uit het geloof (overwegend katholiek of protestant). In de kerk wordt populaire, opzwepende muziek gemaakt, wordt samen meerstemmig gezongen en oprecht gehuild uit liefde voor god en jezus.

Je leert en ziet hier dat mensen energie putten uit het zien dat het altijd slechter kan dan je eigen situatie.

Oh jezus, wat hebben wij het dan altijd (veel te) makkelijk gehad.

Val en Wim